Ho sempre creduto nella profezia della poesia nel nostro futuro.Quasi due secoli fa, nel caos delle filosofie tristi e della grande depressione, delle lunghe guerre tra gli imperi che stavano scuotendo l'Europa, il grande poeta Hölderlin fece un appello proclamando un'idea innovativa che la vita dovrebbe essere vissuta poeticamente, perché avrebbe portato L'Europa e il mondo verso il Bene, verso l'umanesimo, verso l'amore per gli uomini e il vero progresso. Così, in questo tempo che vive la società albanese, l'appello di Hölderlin è più che attuale, sempre innovativo nel clima di grande disillusione di questo sogno di democrazia e libertà, perché oggi la corruzione, il fango, l'immoralità hanno preso per la gola la società albanese, soffocata. dalla concupiscenza dell'oligarchia politica, dall'insofferenza dei politici che lo pensano per la loro felicità, che ha portato alla sconfitta dell'uomo, dell'individuo e della società civile. Inoltre, nel tempo in cui viviamo, minacciati dall'egemonismo, dalle guerre di religione e da ogni tipo di intolleranza, la chiamata a tornare alla poesia può infondere nuova vita nella società, per umanizzarla, per renderla sensibile alla virtù e alla moralità . Per questo la poesia dovrebbe avere una nuova missione, quella di guidare la società, perché quando sorgono la poesia, la letteratura e le arti, nessuna forza può scuotere la loro volontà. Ai suoi tempi Rimbaud insisteva sul fatto che il Poeta doveva essere il Profeta del tempo, del popolo, perché c'era bisogno di un nuovo movimento umano verso un'altra società, la cui immagine può essere trovata nelle sue Illuminazioni, dove il poeta, come scrive, "cerca di combattere e di lottare", quindi di essere il profeta di una nuova era.
La stessa cosa che abbiamo visto in Victor Hugo o in Mayakovsky delusi dalla Russia dei Soviet, l'abbiamo vista in Lorca, Ricos, Whitman o nei surrealisti francesi. Lo stesso grido che sentiamo nella poesia dell'albanese Migjeni per cambiare i sistemi, i valori, perché nel tempo moderno che viviamo, nel tempo delle nuove tecnologie e delle integrazioni, la società albanese soffre di nuovo il fatalismo, la grande fuga del intellighenzia, debolezza e incapacità di farsi carico del proprio destino. Dove sono gli intellettuali, i poeti, gli artisti? Hanno scelto di essere emarginati, di rinchiudersi nei loro laboratori, studi e caffè? Come possiamo avviare una "rivoluzione" umanista nello spirito del moderno Erasmus?
In un'epoca in cui sempre più persone sono tornate alla poesia, scrivendo e pubblicando su riviste come Poeteka, in circoli di poesia o antologie poetiche, dimostra che le persone, stanche della politica attuale, vogliono vedere il mondo e il loro futuro in modo diverso. La poesia oggi non è più proprietà di un gruppo d'élite. La poesia sta diventando non solo espressione personale ma anche collettiva e generale. Perché quel ? Perché in grande disperazione, l'uomo albanese ha bisogno di una moralità sociale, che si rivolga non solo alla bellezza e all'amore, ma anche alla poesia sociale, perché prima dobbiamo cantare la bellezza dello spirito a questi territori dell'anima e della solidarietà umana. È possibile una tale rivoluzione spirituale?
Sicuramente perché è questa poesia che porterà ottimismo, creerà una sorta di utopia per questa vita che vorremmo costruire, perché la poesia riesce a risvegliare la coscienza umana e può dare senso alla vita, all'azione, alla costruzione di tutto, perché la Parola ha più valore dello scintillio del denaro. Infine, la poesia è l'arte del coraggio; osa legare chi si trova su fronti diversi, perché attraverso la forza della parola riesce a legare gli spiriti, oppure, come diceva san Giovanni Perse, “anche attraverso una strofa la poesia riesce a concentrare il presente, il passato e il futuro , l'umano con il sovrumano e tutto lo spazio planetario in uno spazio universale ”. Come nei paesi progressisti dell'Europa, che, in tempi di depressione, sono stati in grado di creare un potere spirituale e filosofico autonomo che abbiamo chiamato "Respublica littéraria", questa specie di "repubblica" che vorremmo creare nel nostro paese, perché la poesia e l'arte ci spinge ad avere riflessioni più profonde per la bellezza della mente e per il futuro. Per questo il poeta Yves Bonnefoy, all'età di 92 anni, in una delle sue ultime poesie scriveva: "Amici miei / questa terra diventa sempre più oscura / e spesso, è disumana / ma credo che la Bellezza esista e abbia un significato / Credo che ci sia ancora un significato nel crearlo… ”. Questa è la poesia che diventa una profezia separata, tanto desiderata da Arthur Rimbaud o dal nostro poeta Migjeni. Credi in questa profezia!
Che una "Respublica lettéraria" emerga in tutti i nostri paesi!
For a “Res-publica littéraria” in Albania
Almost two centuries ago, amid chaos, sad philosophies and the great depression, the long wars between the Empires that shook Europe, one of Germany’s greatest poets, Hölderlin, proclaimed the novel idea that life should be lived poetically, as it would lead Europe and the world towards The Good, towards humanism, towards human love and real progress. Thus, in the current climate of the Albanian society, Hölderlin's call is even more relevant; it remains always innovative in this atmosphere of great disillusion of this dream of democracy and freedom, as corruption and immorality have taken the Albanian society by the throat, a society almost suffocated by the lust of the political oligarchy, the intolerance of its politicians who serve only their own interests, who lead towards the defeat of the man, the individual and the civil society.
Moreover, in our times, threatened by hegemonism, religious war and all kinds of intolerance, the call to return to poetry can breathe new life into society, it can humanise it, it can induce sensitivity, virtue, and morality. These are the reasons why poetry should have a new mission, the mission of guiding the society, because when poetry, literature and the arts rise, no other forces can stand on their way.
In his time, Rimbaud insisted on the fact that the Poet had to be the Prophet of the time, of the people, because there was a need for a new human movement towards another society, the image of which can be found in his Illuminations, where the poet, as he writes, "seeks to fight and to struggle", thus becoming the prophet of a new era. We saw the same thing in Victor Hugo or in Mayakovski, disappointed by Soviet Russia. We saw it in Lorca, Ricos, Whitman or the French surrealists. It is the same cry we hear in the poetry of Migjeni, the Albanian poet, directed towards system change, new values. In the times we live in, times of advanced technologies and integrations, the Albanian society suffers, once again, fatalism. It is constantly threatened by the exodus of the brain, it is experiencing great weakness and the inability to take control of its destiny.
Where are the intellectuals, the poets, the artists? Have they to accepted marginalization, are they hiding in their workshops, studios, and cafes? How can we start a social "revolution" in the spirit of modern Erasmus?
The return to poetry, writing and publishing in journals like Poeteka, participating in poetry clubs or being included in poetic anthologies, shows that tired of current politics, people want to see the world and their future differently. Poetry today is no longer the property of an elite group. It is increasingly becoming a collective mean of expression. Why? Owing to the current great despair, Albanians need a social moral, pertaining not just to love and beauty but also to social values, because first and foremost it is necessary to sing to the beauty of the spirit and territories of the soul as well human solidarity.
Is such a spiritual revolution possible?
Surely, because poetry can revive optimism, it can create the kind of utopia of the world and life we want to build. Poetry awakens human consciousness and can give meaning to life, it can lead to action, enabling reconstruction of everything and that is because the WORD has more power and value than the money has sparkle. Finally, poetry is the art of courage; it dares to unite those who fight in different fronts, because through the power of the word, we can connect spirits. As Saint John Perse once said, “…with one embrace, like a single great, living strophe, it clasps both past and future in the present, the human with the superhuman, planetary space with universal space”.
Let us hope that like in the progressive countries of Europe, where depression has been able to create an autonomous spiritual and philosophical power of what was called "Respublica literaria", we will create in our country, the same kind of "republic". This is possible because poetry and art push you towards deeper perceptions of the beauty of the spirit and future. It is why Yves Bonnefois at the age of 92, in one of his last poems, wrote: “My friends / this earth is getting darker and darker / and often, is inhuman / but I believe that Beauty exists and has meaning / I believe that there is still meaning in creating it…”. This is how poetry becomes a distinct prophecy, so much desired by Arthur Rimbaud our own poet, Migjeni. Let us believe in this prophecy!
Për një «Res-publica literaria» në Shqipëri
Pothuaj dy shekuj më parë, në kaosin e filozofive të trishta e të depresionit të madh, të luftrave që gjëmonin në Europë midis perandorive, poeti i madh Höderlin bëri një thirrje duke hedhur idenë novatore se jeta duhej jetuar poetikisht, pasi kjo do ta çonte Europën drejt së mirës, humanizmit, drejt dashurisë njerëzore e progresit të vërtetë. Kështu, në kohë që përjeton shoqëria shqiptare, thirrja e Höderlin është më se aktuale, gjithnjë novatore, në atmosferën e një zhgënjimi të madh nga ëndrra e demokracisë dhe e lirisë së vërteta nga diktaturat, pasi korrupsioni, llumi, amoraliteti, e kanë kapur për fyti shoqërinë shqiptare duke e asfiksuar gjithnjë e më shumë dhe ku shkëlqimi i vetëm është shkëlqimi i parasë, lakmisë, intolerancës, oligarkisë dhe i një klase politike që mendon vetëm për lumturinë e saj, por që në thelb është një zhbërje e vetë individit. Pikërisht, në këtë atmosferë të shoqërisë sonë, dhe të një atmosfere akoma më të rënduar luftrash hegjemoniste, fetare, intolerancash e kamikazesh, thirrja për t’iu rikthyer poezisë, është një thirrje për t’i dhënë frymë dhe ajër shoqërisë, për ta humanizuar atë, për ta bërë të ndjeshme ndaj virtutit, dhe ja pse poezia, letërsia, artet, duhet të kenë një mision të ri, atë të udhërrëfimit, pasi kur ngrihen në këmbë poetët, nuk ka forcë që të shkoj kundër vullnetit të tyre. Në kohën kur poeti i madh francez Arthur Rimbaud, ngulmonte të thoshte se Poeti duhet të jetë një «Profet» i kohës, i shoqërisë, këtë e thoshte se kishte ardhur koha e një lëvizje të madhe humane dhe drejt një shoqërie të re, çka e gjejmë në vëllimin e tij Përshkëndritjet, ku poeti, siç shkruan ai «kërkon të ndeshet, të përpiqet, të luftojë», pra të jetë profet i një kohe të re dhe i një arti të ri. Të njëjtën gjë e kemi parë te Victor Hugo apo Majakovski i zhgënjyer në Rusinë e sovjetëve.
Ricosi apo Lorca spanjoll, Whitman si dhe surealistët e Francës. Të njëjtën gjë, që poezia të ndërmarrë një mision shoqëror, e gjejmë aq fortë në poezitë e Migjenit të madh: atë të ndryshimit të sistemeve, të ndryshimit të vlerave, pasi në epokën moderne që jetojmë, në epokën e telnologjive të reja dhe integrimeve të mëdha, shoqëria shqiptare vuan ende nga fataliteti, nga emigrimi i madh, nga një lloj depresioni dhe pafuqishmërie për të marrë në dorë fatet e veta. Ku janë intelektualët, poetët, artistët? Jetojnë ata të ngujuar në atelierët e tyre, studiot, kafenetë? Si mund të zhvillohet një «revolucion» humanist në frymën e një Erasmus modern. Ja pse në kohën kur gjithnjë e më shumë njerëz në Shqipëri i janë kthyer poezisë e botojnë, kemi një «Poeteka», klube të poezisë, botohen antologji, kolana poetike, njerëzit zgjohen «poetë» edhe pse janë në fillimet e tyre, rrjeti poetik po zgjerohet, poezia nuk është më pronë e një grupi elitar, por ajo është bërë pronë masive, është kthyer në shprehje personale dhe kolektive. Përse ndodh kjo vallë?
Ndoshta sepse në dëshpërimin e madh, njeriu e ndjen se ka nevoje për një ngritje poetike dhe morale te shoqërisë, duke iu drejtuar jo vetëm dashurisë, të bukurës, por dhe pozisë sociale, pasi e para që duhet rikrijuar është bukuria dhe dashuria e shpirtit, janë këto territore të trishta që sot duhen ndriçuar nga poezia, territore që kthehen në territore të solidaritetit njerëzor dhe të humanizmit. Një «revolucion» i tillë shpirtëror është i mundshëm, pasi poezia sjell optimizëm, poezia krijon një utopi, atë të asaj që duam të ndërtojmë, sepse poezia kërkon ta zgjojë ndërgjegjen njerëzore dhe t’i japë një kuptim jetës, veprimit, ndërtimit të gjithçkaje, pasi Fjala, Verbi, kanë më shumë vlerë se shkëlqimi i parasë. Dhe së fundi, poezia është arti i të guxuarit, ajo guxon të lidhë ata që janë në fronte të kundërta, pasi ajo lidh shpirtrat përmes forcës së fjalës; sepse poezia, siç thotë dhe nobelisti Saint-John Perse, «edhe përmes një strofe arrin të përmbledhë të tashmen, të kaluarën dhe të ardhmen, humanen me mbi-humanen dhe gjithë hapësirën planetare në një hapësirë universale»…
Le të shpresojmë që ashtu si në vendet e përparuara të Europës, në kohë depresionesh, u arrit të krijohej pushteti autonom shpirtëror dhe filozofik i asaj që quhej «Respublica litteraria», kjo lloj «republike» të krijohet edhe në vendin tonë, pasi poezia, arti, të shtyjnë të kesh një refleksion më të thellë për shoqërinë dhe ardhmërinë. Ja pse poeti 92 vjeçar francez Yves Bonnefoy, në një nga poezitë e tij të fundit, ndër të tjera shkruante: «… Miqtë e mi/ kjo tokë shkon keq e më zi/ dhe shpesh është ç’njerëzore/ por unë besoj se e Bukura ekziston dhe ka domethënie/ besoj se ende ka një kuptim që ta rilindim atë…». Ja pse më së fundi poezia është një profeci më vete, aq e dëshiruar nga Arthur Rimbaud apo Migjeni! Le t’i besojmë kësaj profecie të madhe!
Mund të shfaqet një "Respublica literaria" në të gjitha vendet tona!
