Beppe Costa Per la Giornata mondiale della Poesia

foto: Dino Ignani
Beppe Costa, poeta della vita. Nella schiera di tutti gli amici, estimatori, seguaci “innamorati” di Beppe Costa mi pare di essere arrivata quasi per ultima. Per una delle bizzarrie della vita mi è accaduto di conoscerlo da appena un anno e non ho quindi potuto dividere con lui i tempi d’oro della sua stretta e rutilante vicinanza con i grandi “classici” scrittori italiani, della battaglia per fare ottenere la “Bacchelli” ad Anna Maria Ortese, dei suoi scambi con Dario Bellezza… Di tutto questo fermento ho raccolto solo gli echi, i ricordi che tuttavia mi sono stati raccontati in modo così vibrante da darmi l’impressione che fossero accaduti da poche ore. E così, caro Beppe, posso dire che in quei tempi “c’ero anch’io”.
Ma il vero motivo di questa vicinanza, e con tutto quello che ha a che fare con te, è un altro. Tu sei un poeta e la poesia, si sa, ci restituisce ogni singolo attimo, mettendolo continuamente a fuoco.
C’è di più. I tuoi versi parlano quasi sempre d’amore, e in apparenza potrebbero suonare ora in contrasto con i tuoi capelli bianchi, seppure fluenti. Se questo contrasto non appare, o appare annullato, è proprio perché è stata la poesia a renderti “folletto” per sempre. E il tuo entusiasmo, la capacità di coinvolgere nello stesso girone lettori e scrittori, il tuo continuo metterti in gioco nella fucina di ininterrotte e nuove invenzioni, davvero non hanno età. Tu non sei solo poeta di parole scritte, ma anche poeta della vita, questo è il punto. E se, come qualcuno ha scritto, tutti i poeti sono pazzi, evviva la pazzia! 
Lia Levi

Beppe  Costa, poeti i jetës. Në radhët e të gjithë miqëve, admiruesve, ndjekësve "të dashuruar" me Beppe Costa, më duket se mbërrita gati e fundit. Për njërën nga çuditë e jetës më ka ndodhur ta njihja vetëm prej një viti dhe kështu nuk pata mundësi të ndaja me të kohën e artë të afrimit të tij të ngushtë dhe të ndezur me shkrimtarët e mëdhenj "klasikë" italianë, të betejës për të arritur në aplikimin e ligjit "Bacchelli” për Anna Maria Ortese, për shkëmbimet e tij me Dario Bellezza… Nga i gjithë ky fermentim kam mbledhur vetëm jehonat, kujtimet që gjithashtu m’i kanë treguar në një mënyrë kaq të gjallë sa më kanë dhënë përshtypjen se ato kishin ndodhur vetëm disa orë më parë. Dhe kështu, i dashur Beppe, mund të them që në ato kohë" isha edhe unë". Por arsyeja e vërtetë e këtij afrimi, dhe e gjithçkaje që ka të bëjë me ty, është një tjetër. Ti je një poet dhe poezia, dihet, na e rikthen çdo moment, duke u përqëndruar vazhdimisht në të. Ka edhe më shumë. Vargjet e tua pothuajse gjithmonë flasin për dashuri, dhe në dukje në këto çaste mund të tingëllojnë në kontrast me flokët e tua të bardhë, gjithashtu të bukur e të derdhur. Nëse ky kontrast nuk duket, ose duket i anulluar, është pikërisht sepse ka qenë poezia ajo që ju bëri“çamarrok përrallash" përgjithmonë. Dhe entuziazmi juaj, aftësia për të përfshirë lexuesit dhe shkrimtarët në të njëjtin grup, vazhdueshmeria jote e të qenurit në lojë në furrën e pandërprerë të shpikjeve të reja, me të vërtetë nuk kanë moshë. Ti nuk je vetëm një poet i fjalëve të shkruara, por edhe një poet i jetës, kjo është çështja. Dhe nëse, siç ka shkruar dikush, të gjithë poetët janë të çmëndur, rroftë çmënduria!

Lia Levi
Naim Araidi

non passa il tempo del dolore
rimane fitto si acuisce la notte
nel pensarti, amico mio
Nessuno dei due conosceva la lingua
dell’altro ma la poesia scorreva
fra le mani e gli occhi e la memoria
Ogni frase veniva compresa
così che l’arabo mi appariva facile
e a te l’italiano ancora di più
Nessuna meraviglia se dell’Italia
sapevi molto più di noi: la storia
la religione e quella che era la letteratura
Amiamo la letteratura, scrivevi,
ripetendolo all'infinito
Riscrivevi brani di Giuseppe Savio
nelle due lingue affinché anche
il ‘nemico’ potesse capire
ebreo o arabo che fosse
L’andartene così, la tua forza
non bastava e maligno
non era solo il male,
troppi nemici appostati
(eppure non conosco la lingua)
ma quella “gelosia” era descritta
nei tuoi versi che restano e
resteranno per sempre
nulla che resti se non la sublime poesia
e le dita che sfogliano ancora pagine
mentre s’avvicinano l’insonnia
e il delirio di ogni notte quando
sulla panchina torno a vivere l’attesa
solitario e libero come un gatto

Naim Araidi

Nuk kalon koha e dhimbjes
mbetet e ngulitur, therëse bëhet natës
duke të menduar , miku im.
Asnjëri prej nesh nuk e dinte gjuhën
e tjetrit por poezia rridhte
midis duarve e syve dhe kujtesës.
Çdo fjali kuptohej
kështu që arabishtja më dukej e lehtë
dhe ty italishtja akoma më shumë.
Asgjë për t’u çuditur nëse për Italinë
dije shumë më tepër se ne: historinë
fenë dhe çfarë ishte letërsia.
E duam letërsinë, shkruaje,
duke e përsëritur pafundësisht.
Rishkruaje këngët e Giuseppe Savio
në të dyja gjuhët në mënyrë që edhe
'armiku' të mund t’ì kuptonte
Hebre apo Arab të ishte.
Dhe pse ndodhte kështu, forca jote
nuk mjaftonte dhe ligësia
nuk ishte e vetmja e keqe,
të shumtë ishin armiqtë cmirëzinj
(edhe pse nuk e di gjuhën)
por atë "xhelozi" e përshkruaje
në vargjet e tua që janë e
do të mbesin përgjithmonë pasi
asgjë s’mbetet veç poezisë madhështore
dhe gishtave që shfletojnë ende faqe
ndërsa i afrohen pagjumësisë
dhe delirimit të çdo nate kur
në stol kthehem të jetoj pritjen
i vetmuar dhe i lirë si një maçok..

Beppe Costa è nato in Sicilia e vive a Roma. Nel 1976 fonda la casa editrice Pellicanolibri che nel 1992 diviene libreria. Come editore, ha pubblicato opere di noti poeti, giornalisti e scrittori come Fernando Arrabal, Manuel Vàsquez Montalbàn, Gaston Bachelard, Gisele Halimi, Naim Araidi. Ma anche Alberto Moravia, Dario Bellezza, Arnoldo Foà, Adele Cambria,
Anna Maria Ortese, Goliarda Sapienza. Molti i libri di poesie e narrativa tra questi Impaginato per affetto (Premio Alfonso Gatto), (1990), Anche ora che la luna (anche in formato CD), Rosso Poesie
d’amore e di rivolta, (2013), Per chi fa turni di notte, (2017), Il poeta che amava le donne, (2017-2019), e insieme a Stefania Battistella, Dell’amore e d’altre abitudini, (2015). Nel 2017 la
ristampa di Romanzo siciliano (prima edizione 1984). Ha curato la collana “Inediti rari e diversi” dal 1978 e, per l’Associazione Pellicano dal 2013. Ospite in molti festival internazionali, le sue
poesie sono tradotte in diverse lingue, come l’arabo, l’ebraico, l’albanese, il turco, l’inglese. Per la prima volta in Italia è riuscito a fare applicare la Legge Bacchelli per la scrittrice Anna Maria
Ortese. Recentemente è stata presentata una petizione da parte di molti poeti e intellettuali italiani, per ottenere che egli stesso ne possa beneficiare.

Beppe Costa ka lindur në Siçili dhe jeton në Romë. Në 1976 themeloi shtëpinë botuese Pellicanolibri e cila në vitin 1992 u bë librari. Si botues, ai ka publikuar vepra nga poetë të njohur, gazetarë dhe shkrimtarë si Fernando Arrabal, Manuel Vàsquez Montalbàn, Gaston Bachelard, Gisele Halimi, Naim Araidi. Por gjithashtu edhe Alberto Moravia, Dario Bellezza, Arnoldo Foà, Adele Cambria, Anna Maria Ortese, Goliarda Sapienza. Janë të shumtë librat me poezi e tregime midis tyre Impaginato per affetto (Çmimi Alfonso Gatto), (1990), Anche ora che la luna (gjithashtu në format CD), Rosso Poesie d’amore e di rivolta, (2013), Per chi fa turni di notte , (2017), Poeti që i donte gratë, (2017-2019), së bashku me Stefania Battistella, Dell’amore e d’altre abitudini, (2015). Në vitin 2017 riboton romanin  Romanzo siciliano (botimi i parë 1984).Kuron Kolanën " Inediti rari e diversi " që nga viti 1978 dhe, për Shoqatën Pellicano që nga viti 2013. I ftuar në shumë festivale ndërkombëtare, poezitë e tij janë përkthyer në disa gjuhë, si arabisht, hebraisht, shqip, turqisht, anglisht. Për herë të parë në Itali arriti të bëjë të zbatohet Ligjin e Bacchelli për shkrimtaren Anna Maria Orteedse. Kohët e fundit ështe paraqitur një peticion nga shumë poetë dhe intelektualë italianë, për tja arritur që edhe ai të mund të përfitojë nga ky ligj.

Traduzioni in albanese di Valbona Jakova