Rimandata di un anno, causa virus, perdurando ancor oggi, abbiamo deciso di riunirci
in streaming dal 19 al 21 marzo 2021
Natyra e jashtëzakonshme e poezisë së Olimbi Velaj, një e ftuar tjetër e Ditës Botërore të Poezisë, qëndron në ndërthurjen mjeshtërore të fjalëve të dhimbjes me ato të ndjenjave më të sinqerta, me të cilat secili prej nesh është i mbushur shpirtërisht. Me detyrën si e dërguar, vetë ajo personalisht ka përjetuar tragjedinë e viteve ‘90 të Shqipërisë, masakrat në Kosovë, shkatërrimim e përgjysmimin e familjeve të tëra të pafajshme, në pamundësi absolute për t’u mbrojtur me armë nga milicët serbë e jo vetëm. Rënien e komunizmit, emigrimin e domosdoshëm të një populli (të cilin Italia e ka njohur mirë). Të gjitha këto, që i takojnë më tepër aftësive të saj si një rrëfyese e fakteve, nuk i heqin asgjë madhështisë së poezisë, të pjekur dhe ekstreme si kurrë më parë e lë gjurmë siç kanë lënë në të shkuarën disa nga të mëdhenjtë, duke nisur nga Hikmeti deri te Lorka. Urojmë ta kemi përsëri së shpejti për të plotësuar takimin që kemi pasur me të në Izrael, Tiranë dhe Romë.
Il tempo delle campane
Speriamo, ma
giunge il tempo delle campane
con i morti che sospirano
sotto gli abiti neri
e i fiori appassiti.
L’aria si tende sotto il peso silenzioso
dell’angoscia, nel vestibolo della chiesa
circondato da aromi di paraffina.
Angeli passeggiano tra i muri
secondo il credo e il desiderio
altra forma ha il tempo
sotto i volti stanchi dei santi
e salmi echeggianti.
Avrei voluto morire
in uno di questi giorni
senza il mio ateismo
e l’erotismo lontano
che raggiunge il cielo
prima delle preghiere e dei ceri!
The time of bells
We hope yet
here comes the time of bells
with the dead sighing
under black suits
and dry flowers.
Air tightens under the silent weight
of anxiety in the church yard
surrounded with smelling paraffin.
Angels wandering on the walls
according to faith and desire
time takes another shape
under tired faces of saints
and rumbling psalms.
I would like to die
in one of these days
without my atheism
or the distant erotic
reaching the sky
before prayers and candles.
Koha e këmbanave
Shpresojmë, por
vjen koha e kambanave
me të vdekurit që psherëtijnë
nën kostmet e zeza
dhe lulet e thata
Ajri tendoset nën peshën e heshtur
të ankthit, në oborrin e kishës
qarkuar me aromë parafine
Ëngjëj baresin nëpër mure
sipas besimit dhe dëshirës
tjetër trajtë ka koha
nën fytyra të lodhura shenjtorësh
dhe psalmesh buçitës
Do të doja të vdisja
në ndonjërën nga këto ditë
pa ateizmin tim
dhe erotikën e largët
që mbërrin qiellin
përpara lutjeve dhe qirinjve
Dedizione
Per te sempre piangerò
dentro
con delle frasi mozzate di prefiche
che nell’etere tessono grida di bambini
che mai saranno insieme
come te e il tuo essere
non eravate
e le catastrofi
non saranno più urla
ma tetti erosi
dove la nebbia gocciola
sui tuoi occhi pentiti.
I giorni diverranno sordi
in quella soglia vecchia
a causa di un paio di passi mortali.
Mai più ti rivedremo
e il tuo funerale
sarà solo una notizia
come questa storia
iniziata all’improvviso
tra l’assenza e un’ombra di colpa!
Koha e këmbanave
Shpresojmë, por
vjen koha e kambanave
me të vdekurit që psherëtijnë
nën kostmet e zeza
dhe lulet e thata
Ajri tendoset nën peshën e heshtur
të ankthit, në oborrin e kishës
qarkuar me aromë parafine
Ëngjëj baresin nëpër mure
sipas besimit dhe dëshirës
tjetër trajtë ka koha
nën fytyra të lodhura shenjtorësh
dhe psalmesh buçitës
Do të doja të vdisja
në ndonjërën nga këto ditë
pa ateizmin tim
dhe erotikën e largët
që mbërrin qiellin
përpara lutjeve dhe qirinjve
Dedizione
Per te sempre piangerò
dentro
con delle frasi mozzate di prefiche
che nell’etere tessono grida di bambini
che mai saranno insieme
come te e il tuo essere
non eravate
e le catastrofi
non saranno più urla
ma tetti erosi
dove la nebbia gocciola
sui tuoi occhi pentiti.
I giorni diverranno sordi
in quella soglia vecchia
a causa di un paio di passi mortali.
Mai più ti rivedremo
e il tuo funerale
sarà solo una notizia
come questa storia
iniziata all’improvviso
tra l’assenza e un’ombra di colpa!
Dedication
I will always cry for you
from within
with crippled phrases of lamenting women
weaving in air calls of children
that will never be together
like you and your self
being always inexistent
even calamities
won’t be screams anymore
but gnawed roofs
with mist flowing
to your repentant eyes.
Day will grow deaf
at that doorway aged
with mortal footsteps.
They will never see you again
and your funeral
will be only news
like this story
ehat started accidentally
between the absence and the shadow of fault.
Kushtim
Për ty gjithmonë do të qaj
përbrenda
me togfjalësha të gjymtë vajtojcash
që endin në ajër thirrje fëmijësh
që kurrë s'do të jenë bashkë
ashtu si ti dhe vetvetja
kurrë s'ishit
dhe katastrofat
s'kanë për të qenë më klithma
por çati të brejtura
ku mjegulla kullon
për në sytë e tu pendestarë
Ditët do të shurdhohen
në atë prag të vjetëruar
nga një palë hapa të vdekshëm
Kurrë më s'do të të shohim
dhe funerali yt
do të jetë vetëm një lajm
si kjo histori
nisur befas
mes mungesës dhe hijes së fajit
L’illusione
Come un soldato mutilato
ritorno, in queste terre silenziose
da dove in volo ero partito.
Il mio scheletro ora sprofonda
incerto, tra deliri di eroi
che non sono mai vissuti.
Lo so
troppe terre si persero
nel trotto floscio degli insetti
mentre la gente cadeva
senza dubitare della salita.
Era terribile
la furia cieca del destino.
Come una mano stanca loro caddero
nella sabbia ingiallita del nulla
e ora giacciono
senza aver accettato nessuna delle circostanze.
In quella stagione mi svegliai
in mezzo al vespaio loro
quando non c’era più tempo
per l’ultima pace.
Kushtim
Për ty gjithmonë do të qaj
përbrenda
me togfjalësha të gjymtë vajtojcash
që endin në ajër thirrje fëmijësh
që kurrë s'do të jenë bashkë
ashtu si ti dhe vetvetja
kurrë s'ishit
dhe katastrofat
s'kanë për të qenë më klithma
por çati të brejtura
ku mjegulla kullon
për në sytë e tu pendestarë
Ditët do të shurdhohen
në atë prag të vjetëruar
nga një palë hapa të vdekshëm
Kurrë më s'do të të shohim
dhe funerali yt
do të jetë vetëm një lajm
si kjo histori
nisur befas
mes mungesës dhe hijes së fajit
L’illusione
Come un soldato mutilato
ritorno, in queste terre silenziose
da dove in volo ero partito.
Il mio scheletro ora sprofonda
incerto, tra deliri di eroi
che non sono mai vissuti.
Lo so
troppe terre si persero
nel trotto floscio degli insetti
mentre la gente cadeva
senza dubitare della salita.
Era terribile
la furia cieca del destino.
Come una mano stanca loro caddero
nella sabbia ingiallita del nulla
e ora giacciono
senza aver accettato nessuna delle circostanze.
In quella stagione mi svegliai
in mezzo al vespaio loro
quando non c’era più tempo
per l’ultima pace.
Illusion
Like an amputated soldier
I am returning to these silent provinces
I had left from swiftly
Now my skeleton sinks
dimly into deliriums of heroes
That had never existed.
And I know
tany provinces have disappeared
into the faded trot of insects
while people kept falling
without doubting at rising.
Horrible was
the blind storm of destiny.
Like a tired hand, they fell
On the yellow sand of nothingness
and rested refusing
everything from circumstances.
In that season I had woken up
amidst their misery
when there was no more time
for the ultimate peace
Iluzioni
Si një ushtar i gjymtuar
po kthehem, në këto vise të heshtura
ku fluturimthi qeshë nisur
Skeleti im tani fundoset
i paqartë, nëpër delire heronjsh
që kurrë s’patën rrojtur
Dhe e di
shumë vise kanë humbur
nëpër trokun e flashkët të kandrrave
ndërsa njerëzit binin
duke mos dyshuar për ngjitjen
E tmerrshme ish
stuhia e verbër e fatit
Si një dorë e lodhur ata ranë
në rërën e verdhë të hiçit
dhe u prehën
pa pranuar asgjë nga rrethanat
Në këtë stinë qeshë zgjuar
mes mizërisë së tyre
kur s’kishte më kohë
për paqen e mbrame
Olimbi Velaj (1971) è nata in Albania. Ha studiato a Tirana e Sofia. Velaj è autrice di due volumi di poesie( il terzo è in fase di pubblicazione), gli ultimi due sono volumi bilingui ( albanese-inglese). È una nota poetessa contemporanea in Albania. Le sue poesie sono state pubblicate su riviste letterarie e antologie in ben 15 lingue. Premi e segnalazioni: in Albania (1993, vince il premio il poeta d’esordio «Migjeni»), in Kosovo ( 2002, vince il premio per il miglior poeta albanese), in Romania (2005, si nomina per il Balkan Poetry Prize) in Libano ( 2004, si nomina per il Naji Naaman Literary Prize). Velaj è stata giornalista per due decenni. Attualmente è a capo del Dipartimento di Letteratura, Facoltà di Scienze della Formazione, Università «Aleksandër Moisiu», Durazzo e docente di lingua e cultura albanese presso l’Università di Belgrado.
Olimbi Velaj (1971) was born in Albania. She studied in Tirana and Sofia. Velaj is author of two lyric volumes (third one is in proces of publication), the last two are bilingual volumes (Albanian-English). Velaj is emergent poet in Albanian contemporary poetry. Her poems are published in literary magazines and anthologies in 15 foreign languages. She has nominations and awards: in Albania (1993, “Migjeni”, prize for debuting poet), Kosova (2002, prize for the best poetry of woman poets in Albanian language), Romania (2005, nomination for the Balkan Prize of Poetry), Lebanon (Naji Naaman’s Literary Prizes 2014). Velaj has been journalist for two decades. Actually she is Head of Literature Department, Faculty of Education, University of Durrës and lecturer for Albanian Language, Literature and Culture, University of Belgrade. Olimbi Velaj (1971) è nata in Albania. Ha studiato a Tirana e Sofia. Velaj è autrice di due volumi di poesie (il terzo è in fase di pubblicazione), gli ultimi due sono volumi bilingui (albaneseinglese). È una nota poetessa contemporanea in Albania. Le sue poesie sono state pubblicate su riviste letterarie e antologie in ben 15 lingue. Premi e nominazioni: in Albania (1993, vince il premio per il poeta d’esordio “Migjeni”), in Kosovo (2002, vince il premio per il miglior poeta albanese), in Romania (2005, si nomina per il Balkan Poetry Prize), in Libano (2014, si nomina per il Naji Naaman Literary Prize). Velaj è stata giornalista per due decenni. Attualmente è a capo del Dipartimento di Letteratura, Facoltà di Scienze della Formazione, Università “Alexander Moisiu”, Durazzo e docente di lingua e cultura albanese presso l’Università di Belgrado.
Olimbi Velaj (1971) lindi në Shqipëri. Ka studiuar në Tiranë dhe Sofje. Velaj është autore e dy vëllimeve me poezi (i treti është në fazë botimi), dy të fundit janë vëllime dygjuhëshe (shqip-anglisht). Ajo është një poete e njohur bashkëkohore në Shqipëri. Poezitë e saj janë botuar në revista letrare dhe antologji në 15 gjuhë. Çmime dhe nominime: në Shqipëri (1993, Fiton çmimin poeti debutues «Migjeni» ), në Kosovë (2002, fiton çmimin për poetin më të mirë shqiptar), në Rumani (2005, nominohet për Balkan Poetry Prize) në Liban (2004, u nominua për Naji Naaman Literary Prize). Velaj ka qenë gazetare për dy dekada. Aktualisht është drejtuese e Departamentit të Letërsisë, Fakultetit të Shencave të Formimit të Universitetit "Aleksandër Moisiu", Durrës dhe Docente e Gjuhës dhe Kulturës Shqipe në Universitetin e Beogradit.
traduzioni in italiano di Valbona Jakova
traduzioni n inglese di Ukë Zenel Buçpapaj
